Iqtisodiy bilim asoslari
Блог им. ashnor51I.Quyida berilgan atamalarga mos talqinlarni topib jadvalni to’ldiring. Talqinlarb)Ishchiga tayyorlagan mahsuloti miqdoriga qarab to’lanadigan pul miqdori.d)Kundalik turmushimizda ularsiz yashab bo’lmaydigan birlamchi xarajatlar.e)Odmlar tomonidan o’zlashtirilgan va egalik qilish mumkin bo’lgan barcha narsalar.f)Mulkka egalik qiluvchi shaxs.g) Kelajakdagi ehtiyojlarni qondirish uchun jamg’ariladigan pulh)Yaratilgan tovar va xizmatlarni bevosita iste’mol qiluvchi yoki ulardan foydalanuvchilar. i)Qondiriishi birlamchi bo’lmagan ehtiyojlar uchun xarajatlar.j)Kishining ma’lum vaqt davomida ishlab topgan va qo’lga kiritgan barcha moddiy va pul tushumlari.k)Ishchiga ishlagan vaqti miqdoriga qarab to’lanadigan pul miqdori.II. Quyida keltirilgan test savollariga mazmun jihatdan eng to’g’ri keladigan javobni toping1.Majburiy xarajatlar deb nimaga aytiladi?a)oilaning jami xarajatlariga;b)qondirilishi birlamchi bo’lmagan ehtiyojlarni qondirish uchun sarflanadigan xarajatlar;d) kundalik turmushda ularsiz yashab bo’lmaydigan xarajatlar;e) madaniy hordiq uchun sarflanadigan xarajatlarga;2.Odamlar mablag’larni nima uchun jamg’aradilar?a)qimmatbaho iste’mol tovarlarni sotib olish uchun;b)kelajakda qarilikni mablag’ bilan ta’minlash uchun;d)foiz ko’rinishidagi daromad olish uchun;e)barcha javoblar to’g’ri.3.Inflatsiya-a)kelajakdagi ehtiyojlarni qondirish uchun jamg’ariladigan pul;b)pulning qadrsizlanishi, narx-navoning tushishi;d)narx –navoning oshishi va pulning qadrsizlanishi;e)narx-navoning tushishi, pul qadrining barqarorlashishi 4.Turli xil kutilmagan holatlar natijasida yuzaga keladigan moliyaviy muammolardan muhofaza qilish nima deyiladi?a) omonat; b)jamg’arma; d)inflatsiya; e)sug’urta; 5.Inflatsiyadan kim ko’proq zarar ko’radi? a)qarz bergan kishi; b)qarz olgan kishi; d)qimmatli kiyim xarid qilgan kishi; e)kommunal to’lovlarni vaqtida to’lagan kishi,6.Qaror qabul qilish jarayonining bosqichlarini ayting?a)muammoni aniqlash; b)muqobil yechimlarni sanab o’tish;d)baholar mezonlarini aniqlab olish,eng yaxshi yechimni tanlash;e)yuqoridagi barcha javoblar to’g’ri.7.Iste’molchi tovarning kamchiligini aniqlagandan so’ng, qanday muddatgacha kafolat muddati belgilanmagan tovarlar uchun o’z huquqlarida foydalanishi mumkin? a)2 yil;b)6 oyd)kafolat muddati ichida; e)1 kun8.Tovar ishlab chiqarish uchun zarur bo’ladigan resurslar narxi o’zgarganda…a)taklif miqdori o’zgaradi;b)talab miqdori o’zgaradi;d)talab ham taklif ham o’zgarmaydi;e)tovarga bo’lgan talab o’zgaradi.9.Tovarga bo’lgan talab va taklifning bir vaqtning kamayishi nimaga olib keladi?a)muvozanat narxning pasayishiga ;b)muvozanat narxning oshishiga;d)muvozanat miqdorning ko’payishiga ;e)muvozanat narxning ham,muvozanat miqdorning ham kamayishiga.10.Tovarga bo’lgan talab miqdorining tovar narxiga nisbatan teskari munosabatda bog’lanishi qayerda o’z aksini topadi?a)talab qonunda;b)taklif qonunida;d)talab miqdori ifodasida;e)taklif miqdori ifodasida. 4-Nazorat ishiI.Quyida berilgan atamalarga mos talqinlarni topib, jadvalni to’ldiring. Talqinlara)Tovarga bo’lgan talab taklifga nisbatan kam bo’lgan bozor.b)Muayyan tovar turi yakka ishlab chiqaruvchi yoki sotuvchi tomonidan sotiladigan, bozorga boshqa sotuvchilarning kirishi o’ta qiyinbo’lgan bozor.d)Iqtisodiyotda foyda ko’rsatuvchi tomonlar manfaatlarining to’qnashuvidan yuzaga keladigan o’zaro kurash.e)Bir nechta yirik korxona va firmalarning monopoliyasidan iborat bo’lgan bozor.f)Jamiyat iqtisodiy hayotini tashkil qilish shakli.g)Tovarning taklifi unga bo’lgan talabdan past bo’lgan bozor.h)Sotuvchilarning muayyan vaqt davomida ma’lum narxda sotishlari narx.I)Bozorda tovarga bo’lgan talab miqdorining taklif miqdoriga teng bo’lgandagi narx.j)Tovarning narx va miqdori orasidagi munosabat bo’lib, xaridorlarning muayyan vaqt davomida tovarni turli narxlarda qanchadan sotib olish imkoniyatlarini aniqlaydi.k)Sotuvchilarning muayyan vaqt davomida tovarni turli narxlarda qancha miqdorda sotish mumkinligi haqidagi xohish va imkoniyatlarni aniqlaydi.II.Quyidagi savollariga mohiyat jihatdan eng to’g’ri keladigan javobni toping.1.Bozorni tartibga solish vazifasini nima bajaradi?a)qonunlar; b)monopoliya d)oligopoliya; e)raqobat;2.Erkin narxlar…a)bozordagi talab va taklif muvozanatini ra’minlaydi;b)bozorda tovarlarning to’planib qolishiga yo’l qo’ymaydi;d)bozorda tovar taqchilligining sodir bo’lishiga yo’l qo’ymaydi e)yuqoridagilarning barchasi.3.Auksion boshqacha qanday nomlanadi?a)ulgurji savdo; b) chakana savdo;d)kim oshdi savdosi; e) birja.4.Monopoliya..a)bir nechta yirik korxona va firmalarning monopoliyasidan iborat bo’lgan bozor;b)muayyan tovar turi juda ko’p sotuvchilar tomonidan sotiladigan bozor;d)muayyan tovar turi yakka sotuvchi tomonidan sotiladigan bozor;e)bir-biriga o’xshash, turdosh turdagi tovarlar sotiladigan bozor.5.Tabiiy monopoliyaga nimalar kiradi?a)temir yo’l xizmati; b)yo’llardan foydalanish xizmati;d)elektr energiyasi ta’minoti xizmati; e)yuqoridagilarning barchasi.6.Bozor iqtisodiyoti...a)raqobatni qo’llaydi;b)narxlar erkinligiga asoslanadi;d)xususiy mulkchilikka tayanadi;e)yuqoridagilarning barchasi.7.Qanday bozorda narx bir nechta yirik firmalar tomonidan belgilanadi?a)oligapoliyada; b)monopoliyada; d)sof raqobat; e)to’g’ri javob yo’q.8.Raqobat tufayli…a)allbatta tovar narxi oshadi b)tovar narxi o’zgarmaydi; d)tovar sifati yaxshilanishi mumkin; e)to’g’ri javob yo’q.9.Monopolistik raqobat bozorida…a)bir xil tovarlar sotiladi;b)monopolis sotuvchilar ko’p bo’lib,o’zaro raqobat qiladilar;d)sotuvchi bitta bo’ladi;e)xaridor bitta bo’ladi.10.Sotuvchilar raqobatlashishi natijasida…a)tovar narxi ko’tariladi;b)tovar turlari ko’paymaydi;d)tovar narxi tushadi;e)tovar sifati tushib ketadi.